AZ staat voor Alkmaar Zaanstreek-combinatie en is de afkorting van AZ Alkmaar
AZ Alkmaar, oorspronkelijk een afkorting voor Alkmaar Zaanstreek-combinatie, is ontstaan op 10 mei 1967 nadat Alkmaar ’54 en FC Zaanstreek fuseerden. De officiële afkorting van Alkmaar Zaanstreek-combinatie was in eerste instantie AZ’67, waarna in 1986 zowel ’67 als het woord combinatie uit de clubnaam gehaald en het AZ werd zoals we de club uit Alkmaar vandaag kennen. AZ Alkmaar werd voor het eerst landskampioen in 1981 en won in 1978 voor het eerst de KNVB beker.
Alkmaar ’54
Alkmaar ’54 was verantwoordelijk voor het eerste betaalde voetbal in Alkmaar. Op 13 april 1954 werd de eerste betaalde voetbalwedstrijden op sportpark de Drafbaan gespeeld tussen Alkmaar ’54 en Venlo. Deze wedstrijd werd gespeeld voor de zogenaamde “wilde competitie” onder de Nederlandse Beroeps Voetbalbond (NBVB), ook wel “de wilde bond” genoemd. Dit was nog voordat de KNVB overstapte op betaald voetbal. Als hoogtepunt speelde Alkmaar ’54 na het kampioenschap in de Eerste divisie B in 1960 voor het eerst in de Eredivisie, maar degradeerde het seizoen erop direct weer naar de Eerste Divisie om vervolgens verder af te zakken naar de Tweede Divisie.
FC Zaanstreek
FC Zaanstreek was wat jonger dan Alkmaar ’54 alvorens zij fuseerden. FC Zaanstreek werd in 1964 opgericht als stichting door voetbalvereniging Kooger Football Club, KFC, dat op zijn beurt in oktober 1910 werd opgericht onder de naam EDO. Het idee van stichting FC Zaanstreek was de mogelijkheid om een fusie te realiseren. KFC voerde gesprekken met onder andere Blauw Wit uit Amsterdam en ZFC, afkorting voor De Zaanlandse Football Club, maar tot een Fusie kwam het niet. Stichting FC Zaanstreek kwam in 1964 los van KFC. Beiden werden aparte clubs en speelden afwisselend in de tweede divisie en eerste divisie alvorens zij fuseerden met Alkmaar ’54. Een hoogtepunt is de met 1-2 net aan verloren bekerwedstrijd tegen Feyenoord voor het oog van 10.000 supporters.